Odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej jest środkiem ochrony prawnej przysługującym Wykonawcom, uczestnikom konkursu, a także innym podmiotom. Przesłanki umożliwiające skuteczne złożenie odwołania zawiera art. 179 ust. 1 PZP.
Kto może złożyć odwołanie?
Do złożenia odwołania od niezgodnej z przepisami ustawy PZP czynności Zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy, uprawnieni są Wykonawcy, uczestnicy konkursu, a także inne podmioty. Skuteczne złożenie odwołania jest możliwe po spełnieniu łącznie dwóch przesłanek, o których za chwilę.
Wykonawcą jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego.
Przedstawiając przykład innego podmiotu, warto przytoczyć wyrok Izby w sprawie KIO 1556/16 (z 5 września 2016 r.). Wskazano w nim, że klasycznym przykładem osoby uprawnionej do wniesienia odwołania nie będącej Wykonawcą jest podmiot, który kwestionuje zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki skierowanego do jego konkurenta. Podmiot taki nie ubiega się o zamówienie w konkretnym postępowaniu, ale dąży do przeprowadzenia kolejnego postępowania na to samo zamówienie w trybie konkurencyjnym i z jego udziałem.
Interes w uzyskaniu danego zamówienia, czyli…
Środki ochrony prawnej przysługują wymienionym już podmiotom, jeżeli mają lub miały interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniosły lub mogą ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy PZP. Wykazanie tych przesłanek musi być spełnione łącznie (KIO 2160/15).
Interes musi być związany z uzyskaniem danego zamówienia (KIO 106/16). Można go rozumieć jako potencjalną możliwość uzyskania przez Odwołującego konkretnego zamówienia (KIO 1102/16).
Warto zwrócić uwagę, że jeśli oferta Wykonawcy została wybrana jako najkorzystniejsza, nie ma on interesu w składaniu odwołania. Cel postępowania został bowiem przez niego osiągnięty (KIO 643/16).
Definicja szkody poniesionej przez Odwołującego
Drugą przesłanką obok interesu w uzyskaniu zamówienia, jest wykazanie szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów PZP. Szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z uchybieniem Zamawiającego (KIO 2431/16). Szkodę należy rozumieć w sposób szeroki, przez co za szkodę może zostać uznana np. utrata możliwości uzyskania zamówienia (KIO 2318/15), czego konsekwencją jest utrata potencjalnej możliwości osiągnięcia zysku (KIO 983/16).
Podsumowanie
Warto pamiętać o konieczności wykazania w odwołaniu obydwu przesłanek o których mowa w art. 179 ust. 1 PZP. Brak ich wykazania stanowi samodzielną przesłankę oddalenia odwołania i prowadzi do braku potrzeby merytorycznej oceny zarzutów (KIO 1719/16). A zatem, w przypadku nie wykazania interesu, odwołanie nie będzie odrzucone – postępowanie odwoławcze będzie przez KIO prowadzone, lecz zakończy się oddaleniem odwołania.
