Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 29 kwietnia 2022 r. (KIO 1027/22) jest potwierdzeniem ustawowej definicji dotyczącej zakazu orzekania co do zarzutów niezawartych w odwołaniu. Co w praktyce oznacza treść art. 555 PZP?
To Wykonawca w odwołaniu musi wskazać czynności lub zaniechania Zamawiającego, które naruszają prawo. Izba nie może samodzielnie podejmować decyzji w kierunku naprawienia działań i zaniechań Zamawiającego, które nie były przedmiotem odwołania, nawet jeśli dostrzeże ich nieprawidłowość.
Innymi słowy, zakaz orzekania ponad zarzuty odwołania jest związany z koniecznością skonkretyzowania zarzutów w odwołaniu.
Czym jest zarzut?
Zarzut to nie tylko określenie czynności i zaniechania Zamawiającego ze wskazaniem kwalifikacji prawnej naruszenia tj. przepisu ustawy. Treść i zakres zarzutu wyznaczają okoliczności faktyczne, w których Odwołujący upatruje niezgodność działania Zamawiającego z ustawą.
Można formułować w odwołaniu zarzuty podstawowe i ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia zarzutów podstawowych. Podstawa faktyczna zarzutu musi zostać wskazana w odwołaniu.
Według tezy przywołanego wyroku KIO Wykonawca w odwołaniu musi wskazać treść przepisu, który został przez Zamawiającego naruszony. Ponadto w uzasadnieniu faktycznym powinien podać wszystkie okoliczności, celem potwierdzenia zasadności swoich twierdzeń. Jeśli tego nie zrobi, tego błędu nie da się naprawić poprzez uzupełnienie argumentacji w tym zakresie zawartej w piśmie procesowym, czy też na rozprawie.
Dlaczego nie wolno dodawać nowych zarzutów przed KIO?
Gdyby dopuścić możliwość wprowadzenia nowych zarzutów podczas rozprawy przed KIO, Zamawiający nie mógłby przygotować się na ich odparcie, czy też ewentualne uwzględnienie odwołania. Z kolei Przystępujący po jego stronie Wykonawcy zostaliby pozbawieni szansy obrony swoich praw. Często ich interes w przystąpieniu polega na tym, że bronią zasadności dokonania wyboru ich oferty, jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Sprawa jest rozpatrywana co do zasady na jednym terminie rozprawy. Termin na wniesienie odwołania jest nieprzywracalny, po jego upływie Odwołujący nie może uzupełnić zakresu odwołania nowym zarzutem. Dopuszczenie możliwości rozszerzania zarzutów odwołania na rozprawie powodowałoby, że termin na złożenie odwołania zostałby wydłużony.
Izba orzeka na podstawie okoliczności faktycznych
W treści odwołania Wykonawca musi wyraźnie i wprost wskazać okoliczności faktyczne. Przywoływanie ich dopiero podczas rozprawy nie może być brane pod uwagę przez KIO, choćby te okoliczności mieściły się w ramach ogólnie wskazanej podstawy faktycznej zarzutu.
Izba nie jest związana kwalifikacją prawną zarzutu wskazaną w odwołaniu. Jednak na podstawie podanego w odwołaniu stanu faktycznego KIO może samodzielnie zakwalifikować działanie Zamawiającego jako naruszenie konkretnego przepisu ustawy. O tym, jakie zarzuty podnosi strona w postępowaniu nie przesądza proponowana przez nią kwalifikacja prawna, ale okoliczności faktyczne, na które strona się powołuje.
Izba nie jest również związana żądaniami odwołania i może orzec inaczej, niż wnosił Odwołujący. Zakaz orzekania ponad zarzuty odwołania oznacza nakaz orzeczenia wobec całości zarzutów odwołania.
Jeśli bowiem Zamawiający częściowo uwzględnił odwołanie i nie wniesiono sprzeciwu, Izba powinna umorzyć postępowanie odwoławcze w tej części, a pozostałe zarzuty rozpoznać zgodnie z art. 522 ust. 4 PZP. Brak postanowienia o umorzeniu w odniesieniu do uwzględnionego zarzutu zwalnia Zamawiającego z obowiązku dokonania czynności zgodnie z żądaniem Odwołującego.
Podsumowanie
Ustawodawca przewiduje w przepisach zakaz orzekania co do zarzutów niezawartych w odwołaniu. Zespół Kancelarii Szołajski Legal Group od lat pomaga stronom biorącym udział w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych.
Chętnie pomożemy w Twojej sprawie. Jeśli jesteś zainteresowany współpracą z nami, zapraszamy do kontaktu.
