Jednym z trybów postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest udzielenie zamówienia z wolnej ręki. Zamawiający udziela wtedy zamówienia po negocjacjach tylko z jednym Wykonawcą. Definicję taką zawiera art. 66 ust. 1 PZP.

Zachęcam do zapoznania się z moim niedawnym artykułem, w którym pisałem o celu udzielenia zamówienia z wolnej ręki (przeczytasz go tutaj).

 Przesłanki udzielenia zamówienia z wolnej ręki

Art. 67 ust. 1 PZP zawiera zamknięty katalog przesłanek uprawniających Zamawiającego do prowadzenia postępowania w trybie zamówienia z wolnej ręki, m.in. jeżeli dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego Wykonawcę z przyczyn:

- technicznych o obiektywnym charakterze,

- związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów.

Przesłanką do udzielenia zamówienia z wolnej ręki jest też sytuacja, kiedy nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia.

 Zamówienie z wolnej ręki a prawo autorskie

Jedną z przesłanek uprawniających do skorzystania z trybu zamówienia z wolnej ręki jest sytuacja, w której przedmiot zamówienia może być świadczony wyłącznie przez jeden podmiot, z uwagi na ochronę praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów np. praw autorskich.

W tym przedmiocie cenne orzeczenie wydał 27 marca 2019 roku Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie. Sąd uznał, że do udzielenia zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b) PZP nie wystarczy, by przedmiot zamówienia objęty był ochroną prawa wyłącznego.

„Zamawiający musi wykazać, że wykonanie zamówienia przez innego Wykonawcę jest niemożliwe nie tylko ze względu na przysługującą danemu podmiotowi ochronę praw wyłącznych, ale że istnienie takich praw wyłącznych skutkuje koniecznością udzielenia zamówienia temu podmiotowi.” (I GSK 1144/18)

Podsumowanie

Uznanie, że prawa wyłączne przysługują jednemu podmiotowi nie oznacza automatycznie, że postępowanie może być prowadzone w trybie zamówienia z wolnej ręki.