Terminy „powszechna dostępność” oraz „ustalone standardy jakościowe” (zawarte w art. 91 ust. 2a PZP), chociaż niezdefiniowanie wprost w ustawie, posiadają jednolite znaczenie ugruntowane zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie Prawa zamówień publicznych. Pojęcia te zostały użyte także w art. 70 PZP, przy określeniu przesłanek udzielenia zamówienia w trybie zapytania o cenę.
Zatem w zakresie wykładni art. 91 ust. 2a PZP uzasadnione jest korzystanie z dorobku doktryny i orzecznictwa wypracowanego w związku z interpretacją art. 70 ustawy PZP – zadecydowała Krajowa Izba Odwoławcza w uchwale z 5 października 2016 r. (KIO/KD 60/16).
Kryterium oceny
Zgodnie z art. 91 ust. 2a PZP: „Kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe, z zastrzeżeniem art. 76 ust. 2 (postępowanie elektroniczne - MS), a w przypadku Zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia.”.
Pojęcie „powszechnej dostępności” nie może odnosić się do nabywania świadczeń o indywidualnym lub nietypowym charakterze, przeznaczonych dla wąskiego kręgu odbiorców, wymagających indywidualnego dostosowania do potrzeb klienta.
Także „ustalone standardy jakościowe” należy odnosić do zamówień typowych, powtarzalnych, spełniających zarówno standardy wynikające z przyjętych dla tych zamówień norm określonych przepisami prawa, jak i wymagań przyjętych jako normy w powszechnym odbiorze konsumenckim.
Do kiedy można oszacować zamówienie?
Izba stwierdziła także, że art. 35 ust. 1 PZP (o terminie ustalenia wartości zamówienia) określa maksymalny dopuszczalny termin na oszacowanie wartości zamówienia przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Termin ten obowiązuje niezależnie od tego czy udzielane zamówienie jest jednym zamówieniem niepodzielonym na części, czy też jest zamówieniem udzielanym fragmentarycznie, a każda część udzielana jest w innym terminie i w ramach innego postępowania. Z powyższego przepisu wynika, że czynność oszacowania wartości zamówienia na dostawy powinna nastąpić nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem wszczęcia danego postępowania. Jeżeli natomiast orientacyjna wartość zamówienia została określona wcześniej, Zamawiający zobowiązany jest do ponownego dokonania czynności szacowania zamówienia. Powinno mieć to miejsce poprzez zaktualizowanie poprzednich ustaleń i załączenie informacji o tym do dokumentacji postępowania, np. poprzez umieszczenie odpowiedniego wpisu do protokołu postępowania, czy też dołączenie dokumentów wskazujących na przeprowadzoną aktualizację.
Niezwłocznie… czyli kiedy?
Izba wypowiedziała się także o interpretacji pojęcia „niezwłocznie” – przepisów Kodeksu cywilnego w związku z art. 14 PZP. Zgodnie z tym orzecznictwem (w tym Sądu Najwyższego m.in. w wyroku z 13 grudnia 2006 r. (II CSK 293/06)) termin „niezwłocznie” oznacza termin realny, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu. Pojęcie to oznacza także dokonanie czynności bez zbędnej zwłoki, przy uwzględnieniu celu społeczno – gospodarczego i panujących w danym zakresie zwyczajów oraz z uwzględnieniem staranności przyjętej w stosunkach danego rodzaju.
Niewątpliwie termin „niezwłocznie” powinien być interpretowany w kontekście konkretnego stanu faktycznego, co w przypadku nałożonego na Zamawiającego w art. 46 ust. 1 PZP obowiązku niezwłocznego zwrotu wadium po wyborze oferty najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, oznacza, iż zwrot wadium Wykonawcom powinien nastąpić najszybciej jak to możliwe.
