Wygranie postępowania o udzielenie zamówienia nie daje stronom pewności, że dojdzie do wykonania zamówienia. W tym celu potrzebne jest zawarcie umowy między Wykonawcą a Zamawiającym. Nie zawsze jest to czynność czysto techniczna i istnieje ryzyko, że do umowy nie dojdzie. Może się tak zdarzyć, kiedy Wykonawca uchyli się od zawarcia umowy, o czym traktuje wyrok KIO 686/22 z 28 marca 2022 r.
Uchylaniem się są także okoliczności i zachowania Wykonawcy
Zgodnie z PZP Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, jeżeli Wykonawca nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy lub uchylił się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Warto w tym miejscu zauważyć, że z przepisu wynika nie tyle uprawnienie Zamawiającego, co obowiązek unieważnienia takiego postępowania.
Ustawa nie wskazuje, jakie zachowanie Wykonawcy należy uznać za uchylanie się od zawarcia umowy. W tym miejscu Izba przywołała wyrok KIO 288/14, w którym to Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że uchylanie się „wcale nie musi oznaczać bezpośredniej odmowy zawarcia umowy, lecz może wynikać z okoliczności i z zachowania (działań lub zaniechań) Wykonawcy”. Tego rodzaju przypadki wymagają każdorazowo osobnej oceny z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.
Wykonawca zgłosił uwagi do umowy? To nie oznacza uchylania się
Zdaniem KIO, w rozpoznawanym przypadku zachowanie Wykonawcy nie dawało żadnych podstaw do uznania, że uchyla się on od zawarcia umowy. Wykonawca reagował na wszystkie żądania Zamawiającego. W żaden sposób nie dał do zrozumienia Zamawiającemu, że nie zamierza zawrzeć z nim umowy. Natomiast Zamawiający, na jeden dzień przed terminem podpisania umowy, przesłał Wykonawcy projekt, który różnił się od projektu Umowy udostępnionego wcześniej. Jak podkreśliła KIO, za podstawę do uznania uchylenia się Wykonawcy od zawarcia umowy, nie można wziąć zgłaszanych przez niego uwag do przesłanego projektu.
Izba wskazała, że dokonanie zmian w projekcie umowy jest jedną z czynności Zamawiającego, na którą Wykonawcy przysługuje uprawnienie do wniesienia odwołania. Zamawiający, który dopiero na dzień przed wyznaczonym terminem zawarcia umowy, przekazuje Wykonawcy zmieniony projekt umowy, w istocie pozbawia Wykonawcę tego uprawnienia. Bez znaczenia pozostaje fakt, że zmiany wynikają z innych czynności Zamawiającego lub są nieistotne. Jest to kwestia ocenna i – w przypadku, gdyby Wykonawca nie podzielił stanowiska Zamawiającego - podlega rozstrzygnięciu Krajowej Izby Odwoławczej.
W ocenie Izby nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której Wykonawca niezwłocznie po otrzymaniu projektu umowy zwraca uwagę Zamawiającemu, że przekazany mu projekt zawiera postanowienia niezgodne z wcześniejszymi zapowiedziami i czynnościami Zamawiającego, zostaje uznany za uchylającego się od zawarcia umowy. Tym bardziej, że Zamawiający dokonał tej oceny pomimo tego, że termin na skorzystanie ze środka ochrony prawnej w postaci odwołania jeszcze nie upłynął.
Podsumowanie
Obowiązkiem Zamawiającego jest unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jeżeli Wykonawca uchylił się od zawarcia umowy.
Uchylanie się nie musi oznaczać bezpośredniej odmowy zawarcia umowy - może wynikać z okoliczności i z zachowania Wykonawcy.
Za uchylenie się nie można jednak uznać okoliczności, że Wykonawca zgłosił uwagi do przesłanego mu projektu umowy.
Kancelaria Szołajski Legal Group chętnie pomaga Wykonawcom, Zamawiającym i Odwołującym w postępowaniach przed KIO. Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z nami!
