Umowa zawarta pomiędzy Zamawiającym a Wykonawcą może zostać unieważniona. Podmiotem uprawnionym do unieważnienia umowy jest Sąd oraz Krajowa Izba Odwoławcza. Zamawiający musi wiedzieć jakich błędów unikać. Powinien też zdawać sobie sprawę, jakie okoliczności mogą wpłynąć na jego korzyść.
Przesłanki unieważnienia umowy
Stwierdzenie nieważności umowy możliwe jest na podstawie art. 146 PZP. Tylko dopuszczenie się przez Zamawiającego co najmniej jednego z enumeratywnie wymienionych uchybień może doprowadzić do unieważnienia umowy:
- zastosowanie trybu negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki z naruszeniem przepisów;
- zastosowanie trybu zapytania o cenę z naruszeniem przepisów;
- niedopełnienie obowiązku zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych lub (jeśli wymagane) przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej;
- zawarcie umowy w terminie krótszym niż określony w przepisach (od 5 do 15 dni w zależności od wartości zamówienia i formy zawiadomienia o wyborze oferty) lub przed ogłoszeniem orzeczenia KIO, uniemożliwiając Izbie uwzględnienie odwołania przed zawarciem umowy;
- uniemożliwienie składania wniosków o dopuszczenie do udziału w dynamicznym systemie zakupów wykonawcom dotychczas do niego niedopuszczonym lub uniemożliwienie złożenia oferty wykonawcom już objętym tym systemem;
- uniemożliwienie złożenia ofert w procedurze konkurencyjnej o udzielenie zamówienia na podstawie umowy ramowej wykonawcom, z którymi została zawarta umowa ramowa, o ile wszystkie warunki zamówienia zostały określone w tej umowie.
Unieważnienie umowy odniesie skutek od momentu jej zawarcia. Umowa może być również unieważniona jedynie w zakresie prac niewykonanych wraz z nałożeniem kary administracyjnej przez KIO.
Kiedy umowa nie podlega unieważnieniu?
Zamawiający może „uratować” zawartą umowę, gdy dopuścił się naruszeń, o których mowa w punktach (1), (5) oraz (6). Musi jednak wykazać, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że działa zgodnie z ustawą.
Co więcej, jeśli podważana umowa ma mieć szanse obrony, nie może zostać podpisana z naruszeniem terminów. W przypadku przesłanki (1) jest to niemniej niż 5 dni od ogłoszenia zamiaru podpisania umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych (10 dni w przypadku Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej). Natomiast dla przesłanek (5) i (6) jest to niemniej niż od 5 do 15 dni, w zależności od wartości zamówienia i formy zawiadomienia o wybranej ofercie.
