Prawo zamówień publicznych bardzo rygorystycznie podchodzi do kwestii równego traktowania Wykonawców i zachowania uczciwej konkurencji, czego dowodem jest m.in. treść art. 7 ust. 1 PZP. Z tego też powodu zobowiązuje Zamawiających do wyłączenia konkretnych osób z czynności w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Przesłanki wyłączające osoby z postępowania zostały wymienione w art. 17 ust. 1 PZP. Zgodnie z jego treścią osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeżeli:
- ubiegają się o udzielenie tego zamówienia,
- pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z Wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych Wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia,
- przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z Wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych Wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia,
- pozostają z Wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób,
- zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
Analizując powyższy przepis, Krajowa Izba Odwoławcza podjęła ważną uchwałę odpowiadającą na pytanie, do kiedy osoba wykonująca czynności może złożyć oświadczenie o tym, że nie zaistniała w stosunku do niej żadna z przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 PZP.
W ocenie Izby przedstawionej w uchwale z 7 stycznia 2020 r. złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 PZP, powinno nastąpić przed podjęciem danej czynności, a nie później niż z chwilą definitywnego zakończenia postępowania, czyli podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego.
„Tylko w takim przypadku możliwe będzie skuteczne odsunięcie danej osoby od uczestniczenia w prowadzeniu postępowania i zastąpienie jej inną osobą, względnie powtórzenie czynności, jeżeli osoba podlegająca wyłączeniu już ją dokonała, przewidziane na wypadek takiej sytuacji w art. 17 ust. 3 PZP.” (KIO/KD 79/19)
Warto, aby Zamawiający dopełniali obowiązku dotyczącego osób wykonujących czynności w postępowaniu. Zgodnie z przepisami, powtarza się czynności w postępowaniu podjęte przez osobę podlegającą wyłączeniu, po powzięciu przez nią wiadomości o okolicznościach, o których mowa w ust. 1. Wyjątkiem jest tutaj czynność otwarcia ofert oraz inne czynności faktyczne niewpływające na wynik postępowania.
Podsumowanie
Osoby, o których mowa w art. 17 ust. 1 PZP, muszą bardzo dokładnie przeanalizować ten przepis oraz swoją sytuację. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej.
