Zamówieniem z wolnej ręki jest tryb udzielenia zamówienia, w którym Zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach wyłącznie z jednym, wybranym przed siebie Wykonawcą. O tym, kiedy można udzielić zamówienia z wolnej ręki dowiesz się z niedawnego artykułu, który przeczytasz tutaj.
Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 10 ust. 1 PZP to przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony są podstawowymi trybami udzielania zamówienia.
Z tego względu, jak czytamy w art. 10 ust. 2 PZP, tylko w przypadkach określonych w PZP Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie:
- negocjacji z ogłoszeniem,
- dialogu konkurencyjnego,
- negocjacji bez ogłoszenia,
- zamówienia z wolnej ręki,
- zapytania o cenę,
- partnerstwa innowacyjnego albo
- licytacji elektronicznej.
Tryb udzielenia zamówienia z wolnej ręki jest szczególny
Spośród wszystkich trybów nieprzetargowych wymienionych w art. 10 ust. 2 PZP zamówienie z wolnej ręki jest trybem szczególnym, stosowanym wyłącznie w wyjątkowych i ściśle określonych w przepisach prawa sytuacjach – orzekła 18 marca 2019 r. Krajowa Izba Odwoławcza.
W ocenie Izby, tryb z wolnej ręki znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy skorzystanie z innego, konkurencyjnego trybu nie jest możliwe.
„Ze względu na to, że [tryb udzielenia zamówienia z wolnej ręki – przyp. M. Szołajski] znacząco ogranicza konkurencję – Zamawiający bowiem udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym Wykonawcą (art. 66 PZP) – jest to tryb ściśle reglamentowany, którego stosowanie ustawodawca dopuszcza tylko w szczególnych, wymienionych w ustawie z 2004 r. Prawo zamówień publicznych przypadkach.” (KIO 397/19)
Jak wykładać przepisy dotyczące udzielenia zamówienia z wolnej ręki?
Biorąc pod uwagę treść art. 66 PZP oraz art. 10 PZP uznać należy, że udzielenie zamówienia w trybie z wolnej ręki jest trybem wyjątkowym. Co za tym idzie, bardzo ostrożnie trzeba stosować te przepisy.
„Ze względu na charakter tego trybu, przepisy zezwalające na jego zastosowanie w danych okolicznościach muszą być zawsze interpretowane ściśle.” (KIO 397/18)
