Przepisy prawa zamówień publicznych nie definiują pojęcia rażąco niskiej ceny. Jak jednak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 25 czerwca 2021 r., za ofertę z rażąco niską ceną, uznaje się ofertę zawierającą cenę niewiarygodną i nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Należy pamiętać, że zgodnie z ustawą PZP, Zamawiający ma odrzucić ofertę zawierającą rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. W wyroku KIO 1257/21, odnosząc się do dotychczasowego orzecznictwa Izba wskazała, czym jest rażąco niska cena oraz jak wygląda procedura wykluczenia Wykonawcy ze względu na jej wystąpienie.
Rażąco niska cena? Każdorazowo decyduje badanie
KIO podkreśliła, że oferta z rażąco niską ceną, zawiera cenę wskazującą na fakt wykonania zamówienia poniżej kosztów wytworzenia przedmiotu zamówienia. Z powyższej definicja wynika, że o tym czy mamy do czynienia z ceną rażąco niską, decyduje każdorazowo badanie, czy jest ona realna, tj. każdorazowe odniesienie danej ceny do konkretnego przedmiotu zamówienia, jego specyfiki oraz rynku danego rodzaju zamówienia. W zależności bowiem od przedmiotu zamówienia nawet kilkunastoprocentowe różnice w cenach nie muszą świadczyć o tym, że któraś z ofert zawiera rażąco niską cenę.
Dalej KIO zwróciła uwagę, że zanim Zamawiający podejmie decyzję o odrzuceniu oferty, zobligowany jest wezwać Wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny. Takie wezwanie do złożenia wyjaśnień może być podyktowane wątpliwościami Zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w SWZ lub wynikającymi z odrębnych przepisów, przy zastosowaniu podanej przez Wykonawcę wyceny.
Dopiero brak udzielenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu zobowiązują Zamawiającego do wykluczenia takiego Wykonawcy z postępowania. Na gruncie PZP nie jest jednak możliwe wykluczenie Wykonawcy bez wcześniejszego wezwania go do złożenia wyjaśnień.
Podsumowanie
Nie ma z góry ustalonych przedziałów odchyłu ceny, których przekroczenie sprawia, że mamy do czynienia z rażąco niską ceną. O tym decyduje przedmiot zamówienia oraz rynek danego rodzaju zamówienia.
Dopiero wezwanie Wykonawcy do złożenia wyjaśnień i brak uzasadnienia podanych kosztów, pozwala Zamawiającemu na wykluczenie Wykonawcy ze względu na rażąco niską cenę.
