Stosownie do przepisów prawa zamówień publicznych Zamawiający ma prawo, a czasem wręcz obowiązek wezwać Wykonawcę do złożenia wyjaśnień. Szczególnie istotne dla obu stron są wyjaśnienia, kiedy zaproponowana przez Wykonawcę cena lub koszt wydają się rażąco niskie.

Krajowa Izba odwoławcza w wyroku z 19 kwietnia 2021 r. (KIO 576/21 ) wskazała, jak mają wyglądać wyjaśnienia, aby móc uznać je za wyczerpujące. Wykonawco, warto pamiętać o trzech wskazówkach!

1. Obowiązek wyjaśnienia po stronie Wykonawcy

W pierwszej kolejności Izba zwróciła uwagę na fakt, że obowiązek wyjaśnienia oferty, która może zawierać rażąco niską cenę leży po stronie Wykonawcy. Innymi słowy, to Wykonawca musi udowodnić, że proponowana oferta jest uczciwa i możliwa do wykonania. Z tego faktu wynika najważniejsza cecha składanych wyjaśnień: muszą one rozwiewać wątpliwości Zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami.

2. Wyjaśnienia udokumentowane

Przekonanie Zamawiającego do proponowanej oferty jest możliwe, kiedy złożone wyjaśnienia są konkretne, wyczerpujące oraz weryfikowalne. Oznacza to, że w przedstawionym wyjaśnieniu Wykonawca powinien zawrzeć dowody, które potwierdzają przedstawione stanowisko. W przytoczonym wyroku Izba wprost wskazała, że opieranie wyjaśnień na deklaracjach Wykonawcy (dotyczących posiadanych kwalifikacji kadr, oferowanych rabatach, upustach itp.) nie spełnia wymagań, jakie na Wykonawcę nakłada ustawa. 

3. Odpowiadające na wątpliwości Zamawiającego

Dodatkowo, wyjaśnienia powinny kompleksowo odpowiadać na kwestie, które budzą szczególne wątpliwości Zamawiającego. Pozostawienie któregokolwiek zapytania bez wyjaśnień, rodzi po stronie Zamawiającego uprawnienie do uznania wyjaśnień za niewystarczające, a w konsekwencji do odrzucenia oferty.

W stosunku do takich sytuacji Izba wyraziła się jednoznacznie mówiąc, że taka sama jest sytuacja Wykonawcy, który złożył wyjaśnienia ogólne lub niepełne oraz Wykonawcy, który w ogóle nie przedstawił wyjaśnień.

Podsumowanie

Wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny muszą być: konkretne, wyczerpujące i weryfikowalne.

Celem składanych wyjaśnień jest rozwianie wątpliwości Zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia.

Złożenie wyjaśnień niekompletnych lub ogólnych jest tożsame z brakiem złożenia wyjaśnień.